Pulli avtoturargohlar: Toshkent haydovchilarini nimalar kutmoqda?

Toshkent ko‘chalari anchadan buyon avtomobillar bilan to‘lib-toshgan. Har kuni, ayniqsa, tig‘iz paytlarda poytaxtning o‘n balli tirbandlikda qolib ketayotganini kuzatish mumkin. Bunga qo‘shimcha ravishda, bo‘sh joy topolmay, trotuarda, piyodalar o‘tish joyida yoki “To‘xtash taqiqlangan” belgisi ostida to‘xtab qolishi mumkin bo‘lgan haydovchilarning haydash madaniyati ham talabga javob bermaydi. Buning fonida rasmiylar shahardagi vaziyatni tartibga solishga harakat qilish uchun yana bir qadam tashlamoqda va pullik avtoturargohlarni joriy etmoqda.

Tariflar va zonalar

16-oktyabr kuni hokim Shavkat Umurzoqov pullik avtoturargohlar tizimini takomillashtirish to‘g‘risidagi hujjatni imzoladi. Shahar soatiga 5, 6, 8, 10 va 12 ming so‘mlik to‘xtash joylari bo‘yicha turli tariflarga ega beshta hududga bo‘linadi, eng qimmat to‘xtash joylari asosan shahar markazida, eng arzonlari esa shahar chekkasida bo‘ladi. Zonalar shahar tumanlarini takrorlamaydi va talabdan – yo‘llarning tirbandligidan kelib chiqadi.

1 va 2-guruh nogironligi bo‘lgan shaxslar, Ikkinchi jahon urushi faxriylari, shuningdek, maxsus xizmatlar transporti to‘xtash joyi uchun to‘lovdan ozod etiladi. Shuningdek, velosiped yoki elektroskuter kabi davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmaydigan ikki g‘ildirakli transport vositalarini ham erkin qoldirish mumkin.

Realizatsiya

Tizim “pulli to‘xtash joylari” elektron tizimi orqali boshqariladi, uni 2025-yil 1-yanvargacha ishlab chiqish va ishga tushirish kerak, bu loyihaning asosi bo‘ladi, pullik to‘xtash joyini yaratishning o‘zi oson emas.

Pulli avtoturargoh tashkil etish tashabbuskori, u xoh davlat tashkiloti, xoh xususiy kompaniya yoki boshqa shaxs bo‘lsin, “Toshkent Invest”ga murojaat qilishi kerak, kompaniya 20 kun ichida arizani ko‘rib chiqadi, agar ma’qullansa, shahar hokimiga ko‘rib chiqish uchun beriladi. U tasdiqlangandan so‘ng, yer egasi loyihani onlayn-auksionga qo‘yishi kerak, g‘olib hududni ijaraga oladi.

Avtoturargoh hududining baxtli ijarachisi — texnik operator IIV va YHXB ko‘magida loyiha hujjatini ishlab chiqishdan tortib, ishga tushirish va axborot tizimlariga ulanishgacha bo‘lgan barcha ishlarni amalga oshirishi kerak. Bularning barchasi hali huquq-tartibot idoralari tomonidan majburiy tasdiqlanishi kerak. Ijaraga oluvchi qoidalarga rioya qilinishini nazorat qilishi, avtoturargohga texnik xizmat ko‘rsatishi va uni modernizatsiya qilishi kerak. Avtoturargohni ishga tushirish Toshkent shahar hokimligining jadvaliga muvofiq amalga oshirilishi kerak.

Daromad haqida hozircha gapirish qiyin, tushumning bir qismi ijara to‘lovlariga, yana bir qismi esa shahar Avtomobil yo‘llarini rivojlantirish jamg‘armasiga yo‘naltiriladi, ikkala band ham belgilanmagan va shartnoma tuzish bosqichida kelishib olinadi.

Pulli avtoturargoh qanday bo‘ladi?

Bu yo‘l yoqasidagi belgi va chiziqlar bilan belgilangan hudud. Haydovchilar to‘xtab turishi va to‘xtab turish vaqtini naqd pulsiz shaklda, xuddi shu “Pulli avtoturargohlar” ilovasi orqali darhol to‘lashlari kerak, yoki, agar imkoniyat bo‘lsa, naqd pul bilan to‘lash mumkin. Qoidalarga rioya etilishini nazoratchilar, avtomatlashtirilgan kameralar yoki avtoturargohlar kuzatib boradi. To‘langan vaqtdan ortiq turib qolganlik uchun jarima solinishi va avtomobil evakuatorda olib ketilishi mumkin.

Ehtimol, YPXda avtoturargoh inspeksiyasi paydo bo‘ladi, u ham vaziyatni nazorat qiladi va qoidabuzarlarni jarimaga tortadi. Avtoturargoh egalari avtomobilingiz uchun javobgar emas.

Haydovchilar savdo, xizmat ko‘rsatish, tibbiyot, sport va ko‘ngilochar obyektlar yaqinida to‘xtab turish uchun imtiyozli ruxsatnoma olishlari mumkin bo‘ladi. Bunday imtiyozni olish tartibi ko‘rsatilmagan, ehtimol, ularni avtoturargoh hududini ijaraga oluvchi beradi.

Pulli avtoturargohlarning rivojlanishi yo‘lning qatnov qismida tartib o‘rnatishga yordam beradi, ayniqsa, shahar markazini yengillashtiradi, tizim shaxsiy avtomobildan foydalanishni cheklashga ham ta’sir ko‘rsatadi, ehtimol, ko‘plab haydovchilar velosipedda, jamoat transportida yoki umuman piyoda sayr qilishni qulay va foydali deb hisoblashadi va yig‘ilgan pullar shahar muhitini rivojlantirishga xizmat qiladi.

Ammo bularning barchasi puxta o‘ylangan tizim, shahar bosh rejasini hisobga olgan holda va tegishli nazorat o‘rnatilgandagina amalga oshadi. Aks holda, yo‘lda to‘xtash joyi uchun pul yig‘ish yig‘imga o‘xshab qoladi. Hozirgi avtoturargohlar madaniyatini hisobga olgan holda, shartli haydovchi tizimni chetlab o‘tish yo‘lini izlaydi, mashinani pullik to‘xtash joyida emas, balki piyodalar yo‘lagida qoldiradi. Odamlarga nima uchun pul to‘lashayotganini tushuntirish ham oson bo‘lmaydi. Bu shaharni rivojlantirish uchun muhim qadam, hokimiyat buni ishonch bilan amalga oshiradi, deb umid qilish mumkin.